Wonder week là gì? Mental leap là gì? Bảng dự đoán tuần khủng hoảng của trẻ

Người mẹ giật mình thức giấc, nhanh chóng rời khỏi giường và chạy vào phòng trẻ. Em bé sơ sinh nhỏ xíu mặt đỏ bừng, tay nắm chặt và khóc thét. Người mẹ theo bản năng bế con và đung đưa trong tay. bé vẫn gào thét.

Người mẹ thử mọi thứ để xoa dịu sự khó chịu của bé, nhưng có vẻ đều vô ích. “Có gì không ổn với con chăng?” người mẹ băn khoăn. “Mình có làm gì sai không?“

Nếu điều này nghe có vẻ giống bạn, xin chúc mừng, bạn đang ở đúng chỗ rồi. Hoby hứa sẽ giúp bạn vượt qua điều trên sau khi xem hết series này.

À, đừng lo!! Tất cả những thông tin này được trích từ nghiên cứu khoa học của tiến sỹ Hetty van de Rijt, hãy theo dõi bài viết dưới đây nhé.

1. Wonder week là gì? Mental leap là gì?

1.1 Khái niệm Mental leap là gì?

Để tìm hiểu về wonder week thì trước tiên phải hiểu về các bước nhảy vọt (Mental leap) đã.

Mental leap ( bước phát triển nhảy vọt ) là quá trình phát triển thể chất của trẻ. Trẻ có thể không lớn lên chút nào trong một thời gian, nhưng sau đó lại cao hơn nửa phân chỉ sau một đêm.

Trong suốt giai đoạn lớn lên, Trẻ đột nhiên sẽ phải trải qua những thay đổi lớn trong quá trình phát triển. Và điều đó khiến trẻ khó chịu, vì vậy trẻ khóc vì những lý do chính đáng.

Những thay đổi này giúp trẻ học được nhiều kỹ năng mới (bò, lật, lẫy,…), vì thế, đây đáng ra là tin vui mới đúng. Nhưng đối với trẻ, những thay đổi này lại khiến bé bị lạ lẫm, bất ngờ – mọi thứ thay đổi chỉ sau một đêm. Cứ như thể bé vừa mới bước chân vào một thế giới hoàn toàn khác vậy.

Sẽ có 10 bước nhảy vọt quan trọng mà tất cả các em bé đều trải qua trong 20 tháng đầu đời. Nó cho bạn biết mỗi một sự phát triển đó có nghĩa là gì đối với hiểu biết của trẻ về thế giới. Và cách trẻ sử dụng hiểu biết đó để phát triển những kỹ năng mới mà trẻ sẽ cần trong mỗi giai đoạn phát triển.

Nghiên cứu đã chỉ ra rằng quá trình phát triển trí óc của trẻ cũng vậy. Các nghiên cứu về thần kinh học cho biết có những thay đổi quan trọng, nhanh chóng diễn ra trong não của trẻ dưới 20 tháng tuổi. Sau mỗi một thay đổi đỏ, lại có một bước tiến tương ứng trong sự phát triển trí não của trẻ.

1.2 Tuần khủng hoảng là gì? Tuần Wonder week ở trẻ là gì?

Mỗi bước nhảy vọt được báo trước bằng một giai đoạn được gọi là Wonder week ( Tuần lễ khủng hoảng, giai đoạn nhặng xị hoặc chu kỳ bám dính ). Trong đó trẻ đòi hỏi nhận được sự quan tâm nhiều hơn của mẹ hoặc người chăm sóc khác.

Tất cả các bé đều trải qua những khó khăn này vào cùng một thời điểm, hơn hoặc kém nhau một hoặc hai tuần, trong suốt 20 tháng đầu tiên của cuộc đời.

Mười bước phát triển nhảy vọt mà trẻ sơ sinh đều trải qua này không nhất thiết phải giống với các bước phát triển bộc phát về mặt sinh lý, dù đôi khi chúng có thể trùng khớp.

Nhiều dấu mốc trong số những dấu mốc thường thấy của quá trình 20 tháng phát triển đầu tiên, như mọc răng, cũng không có liên quan gì tới những bước phát triển nhảy vọt về tinh thần này.

Những kiến thức sắp tới Hoby chia sẻ dựa trên nền tảng cuốn sách The Wonder Weeks của nhà nhân chủng học vật lý Hetty van de Rijt và nhà thần thoại học, nhà tâm lý học phát triển Frans Plooij. Website tham khảo là: https://www.thewonderweeks.com/

Đây là cuốn sách Hoby rất tâm đắc. Ba mẹ sẽ hiểu vì sao con quấy khóc, khó chịu. Từ đó hiểu và chăm sóc bé tốt nhất từ những giai đoạn đầu đời.

2. Dấu hiệu của trẻ trong các tuần wonder week

Trong suốt giai đoạn wonder week, bạn sẽ nhận thấy những hành vi mới đang xuất hiện.

Ví dụ tuần thứ 8, bé sẽ đột nhiên quan tâm tới những mô hình, đồ vật, cấu trúc hữu hình, đồ hộp trên kệ ở siêu thị hay các thanh chắn ở cũi của bé.

Những phát triển thể chất cũng có thể được nhìn thấy. Chẳng hạn, bé bắt đầu có một chút kiểm soát đối với cơ thể mình, vì giờ bé đã có thể nhận ra cách tay và chân hoạt động như thế nào và có thể kiểm soát chúng

“Dấu hiệu quan trọng nhất của thay đổi lớn là hành vi của trẻ có xu hướng tệ đi một cách khó hiểu.”

• Đôi khi có vẻ như bé đã thành một đứa trẻ khác.
• Bạn sẽ nhận thấy sự nhặng xị không hề xuất hiện những tuần trước.
• Khóc không lý do
• Bám mẹ 24/24
• Tâm trạng thất thường: đang cười đùa thì trở sang khóc hay ngược lại

Điều này khiến bạn cực kỳ lo lắng, đặc biệt là trong lần đầu tiên bạn gặp phải chuyện này, nhưng đó lại là điều hoàn toàn bình thường.

3. 10 Tuần khủng hoảng – Bảng dự đoán các tuần wonder week của trẻ

10 thay đổi lớn mà trẻ sẽ trải qua trong 20 tháng đầu đời, ở các tuần thứ 5, 8, 12, 19, 26, 37, 46, 55, 64 và 75. (Khoảng 1 tuổi rưỡi đến 2 tuổi)

Ứng với số tuần tuổi của trẻ sơ sinh, hãy xem các diễn biến wonderweek xuất hiện và những gì bạn cần chuẩn bị cho con mình.

Thời điểm diễn ra The Wonder Week

Wonder week tuần 5 – Bước nhảy vọt 1	Wonder week tuần 37 – Bước nhảy vọt 6
Wonder week tuần 8 – Bước nhảy vọt 2	Wonder week tuần 46 – Bước nhảy vọt 7
Wonder week tuần 12 – Bước nhảy vọt 3	Wonder week tuần 55 – Bước nhảy vọt 8
Wonder week tuần 19 – Bước nhảy vọt 4	Wonder week tuần 64 – Bước nhảy vọt 9
Wonder week tuần 26 – Bước nhảy vọt 5	Wonder week tuần 75 – Bước nhảy vọt 10

Tuy nhiên, các tuần wonder week vẫn chưa hoàn toàn chấm dứt cho tới khi bé bước vào độ tuổi mầm non. Một vài bước phát triển nhảy vọt nữa có thể kéo dài tới tận những năm tháng vị thành niên của trẻ.

Những tuần khủng hoảng ban đầu ở giai soạn sơ sinh không kéo dài quá lâu. Chúng có thể chỉ ngắn khoảng vài ngày. Khoảng cách giữa những giai đoạn ban đầu này cũng ngắn – trung bình là khoảng 3 hoặc 4 tuần.

Sau này, khi những thay đổi mà bé sơ sinh trải qua trở nên phức tạp hơn, tuần wonder week sẽ kéo dài hơn thành khoảng từ 1 đến 6 tuần, để trẻ có thể thích nghi được.

Mỗi trẻ mỗi khác. Có những trẻ thấy thay đổi khó chịu, phiền phức hơn những trẻ khác. Và cũng có những thay đổi khó chịu hơn so với những thay đổi khác. Nhưng tất cả các bé đều sẽ bối rối ở một mức độ nào đó khi những thay đổi lớn này diễn ra.

4. Các mốc wonder week có ý nghĩa gì đối với bạn và bé?

Ồ, rất có ý nghĩa đấy!!

Trước đây bạn có cảm thấy mệt mỏi, bất lực. hay suy nghĩ tiêu cực, cảm thấy chồng/vợ không quan tâm không? Đó là một trong những dấu hiệu của trầm cảm sau sinh đấy.

Và nguyên nhân chính của trầm cảm sau sinh chính là sự khó khăn, sự bất lực trong quá trình nuôi dạy trẻ.

Khi bạn đã hiểu và có sự chuẩn bị cho wonderweek ở trẻ, bạn sẽ hiểu hơn tại sao con khóc, tại sao con không ăn. Điều đó làm cho cả bạn và bé thoải mái, từ đó giảm căng thẳng cho cả 2.

• Hỗ trợ đúng lúc khó khăn. Trong những lúc bạn phải đương đầu với sự khóc lóc của trẻ, sẽ có ích nếu bạn biết rằng mình không đơn độc, rằng có nguyên nhân giải thích vì sao bé khóc, và rằng một giai đoạn nhặng xị không bao giờ kéo dài hơn vài tuần, đôi khi còn không quá vài ngày.
• Tự tin. Bạn sẽ học được một điều, đó là bạn có thể cảm nhận được nhu cầu của con tốt hơn bất cứ người nào khác.
• Giúp bạn hiểu con. Một khi đã hiểu cách bé suy nghĩ và vì sao bé lại hành động như vậy vào một thời điểm cụ thể. Bạn sẽ bớt lo lắng và bực bội vì hành vi của trẻ.
• Gợi ý về cách giúp trẻ học và chơi. Bạn có thể giúp trẻ học nhanh, dễ dàng và hứng khởi hơn bằng những trò chơi phù hợp. Tạo môi trường giúp bé phát triển tốt nhất. (Đừng lo, HOBY sẽ giúp bạn chuẩn bị các trò chơi, hãy comment xuống bài viết, HOBY sẽ gửi cho bạn nhé)

Tuy nhiên!!

Đây không phải là cách để biến con bạn trở thành một thiên tài.

Đây là những cách hiểu và ứng phó với con khi con khó chịu. Và làm sao để cả ba mẹ và bé thoải mái khi bé phát triển. Hoby sẽ tập trung vào niềm vui và nỗi buồn của việc lớn lên cùng con.

5. Những gì bạn cần để cùng con vượt qua giai đoạn này?

Tất cả những gì cần là:

• Một người cha/người mẹ (hoặc cả hai) giàu tình thương
• Một em bé lanh lợi, to mồm, đang lớn
• Một tinh thần sẵn sàng lớn lên cùng con
• Sự kiên nhẫn
• Đừng mạnh tay với con khi tức giận.

Một vật dụng bạn nên có để giúp bạn vượt wonderweek dễ dàng hơn: Địu vải

Đây là vật dụng mà tất cả những gia đình có trẻ sơ sinh ở Châu Âu đều dùng để vượt Wonder Week, nhưng ở Việt Nam thì ít người biết đến công dụng của nó.

Tại sao bạn lại cần địu vải mà không phải các địu khác, địu vải giúp vượt wonder week như thế nào?

Tham khảo bài viết dưới đây: Lợi ích khi sử dụng địu – Có nên địu trẻ sơ sinh

6. Những kiến thức bạn cần biết để lớn lên cùng trẻ

Trẻ phát triển như thế nào? Bạn sẽ biết con bạn phát triển như thế nào bằng cách tạo ra “những bước nhảy vọt” trong quá trình phát triển tinh thần mà trước đó là những giai đoạn “sóng gió” khi trẻ luôn luôn nhặng xị, cáu gắt và thất thường.

Dưới đây là những thuật ngữ sẽ được HOBY đề cập trong suốt chủ đề “Wonder Week”, hãy xem qua nhé

• Chào mừng đến thế giới: miêu tả từ thế giới của trẻ mới sinh và cách trẻ tiếp nhận những cảm giác xung quanh. Bạn sẽ biết Mẹ Tự Nhiên trang bị cho trẻ như thế nào đối phó với những thách thức trong cuộc sống, cũng như biết được tầm quan trọng của việc tiếp xúc cơ thể (skin to skin) với sự phát triển trong tương lai của trẻ. Những thông tin này sẽ giúp bạn đoán được điều trẻ muốn và cần, cũng như biết được trẻ sẽ trải qua điều gì khi có bước nhảy vọt đầu tiên.
• Các tuần khủng hoảng. Mỗi một bước nhảy vọt sẽ được thảo luận trong một chương riêng, bao gồm bốn phần:
  • “Dấu hiệu nhặng xị tuần này” miêu tả những dấu hiệu cho biết bé chuẩn bị tạo ra bước phát triển nhảy vọt
  • “Bước nhảy vọt thần kỳ” thảo luận những khả năng mới mà trẻ sẽ học được trong bước nhảy vọt hiện tại. Trường hợp nào cũng giống như có một thế giới mới mở ra, với rất nhiều những điều mà trẻ có thể quan sát được và rất nhiều những kỹ năng mà trẻ có thể học được.
  • “Bé khám phá thế giới như thế nào” liệt kê những kỹ năng mà trẻ có thể học được khi tạo ra bước phát triển nhảy vọt đó. Tuy nhiên, hãy nhớ rằng không trẻ nào có thể làm được tất cả những việc được liệt kê ở đó cùng một lúc. Trẻ làm được bao nhiêu không quan trọng – ở thời điểm này, trẻ sẽ chọn những kỹ năng phù hợp với bản thân.
  • “Bạn có thể làm gì để giúp con” cho bạn những gợi ý về các trò chơi, hoạt động và những đồ chơi phù hợp với mỗi giai đoạn phát triển, giúp tăng cường nhận thức và sự hài lòng của bé – và cải thiện thời gian vui chơi cùng con.

Khi bạn thấy cần sự giúp đỡ để có thể hiểu được giai đoạn phát triển hiện tại của con. Bạn không cần phải nghiên cứu tất cả bài viết. Nếu con bạn đã lớn hơn một chút, bạn có thể bỏ qua các tuần đầu, và đọc những tuần theo tuổi của bé là được.

Hoby hy vọng giúp các bố mẹ hiểu được trẻ đang trải qua điều gì, để giúp trẻ vượt qua được những giai đoạn khó khăn. Từ đó khuyến khích trẻ khi trẻ thực hiện “nhiệm vụ” lớn lên khỏe mạnh. Hiểu rõ về tuần khủng hoảng ở trẻ để giúp trẻ lớn lên khỏe mạnh

Hoby cũng hy vọng bạn có thể san sẻ cùng con niềm vui và thách thức của việc lớn lên. Trên hết cả, chúng tôi hi vọng bạn sẽ có được sự bình yên trong tâm hồn và sẽ tự tin vào khả năng nuôi dạy con của mình. Chúng tôi kỳ vọng những kiến thức Hoby chia sẻ là sự hướng dẫn không thể thiếu trong 20 tháng quan trọng đầu đời của con bạn.

Để nắm chi tiết các tuần lễ wonder week, cách vượt qua wonder week, các mốc tuần khủng hoảng bạn có thể đọc tiếp các bài viết dưới đây.

Wonder week tuần 5 – Bước nhảy vọt 1	Wonder week tuần 37 – Bước nhảy vọt 6
Wonder week tuần 8 – Bước nhảy vọt 2	Wonder week tuần 46 – Bước nhảy vọt 7
Wonder week tuần 12 – Bước nhảy vọt 3	Wonder week tuần 55 – Bước nhảy vọt 8
Wonder week tuần 19 – Bước nhảy vọt 4	Wonder week tuần 64 – Bước nhảy vọt 9
Wonder week tuần 26 – Bước nhảy vọt 5	Wonder week tuần 75 – Bước nhảy vọt 10